ΤΟ ΚΛΗΜΑ
Τα κλήματα των αμπελώνων είναι αυτόρριζα, καθώς το ιδιαίτερο έδαφος της Σαντορίνης προστάτεψε τον αμπελώνα από την επιδημία της φυλοξήρας. Η ανανέωσή του, από την αρχαιότητα μέχρι τις ημέρες μας, γίνεται με τον ίδιον τρόπο, εφαρμόζοντας την τεχνική “καταβολάδι”. Αυτό σημαίνει πως στη θέση του κλήματος που πέθανε, τοποθετείται ένα κλαδί, το οποίο ο αμπελουργός το παίρνει από το διπλανό κλήμα, αφού το βάλει πρώτα στο έδαφος. Το νέο αυτό κλήμα, τα πρώτα χρόνια τρέφεται από τη “μητέρα αμπελιά” και μέχρι να σχηματίσει τις δικές του ρίζες και να αποκοπεί.
Η «ΚΟΥΛΟΥΡΑ»
Ο τρόπος κλαδέματος που χρησιμοποιείται στη Σαντορίνη είναι μοναδικός, ένα θαύμα της αρχαίας μηχανικής που ανταπεξέρχεται άριστα στις ακραίες κλιματικές συνθήκες: ισχυροί άνεμοι κατά την καρπόδεση, ξηρασία και μεγάλη ηλιοφάνεια κατά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Η κουλούρα λειτουργεί ως φωλιά για τα σταφύλια, τα προστατεύει από τον άνεμο και τον ήλιο και βοηθά το φυτό να επιβιώσει σε έναν τόπο γεννημένο από το θυμό της φύσης.
ΗΦΑΙΣΤΕΙΑΚΟ ΕΔΑΦΟΣ
Το νησί καλύφθηκε εξ ολοκλήρου από ηφαιστειακό υλικό κατά τη μεγάλη έκρηξη στα 1620 π.Χ. Η πορώδης ελαφρόπετρα βρίσκεται σε όλη την έκταση και βάθος του εδάφους και απορροφά υπό μορφή σπόγγου την υγρασία, αποδίδοντάς την μέσω εξάτμισης στα φυτά κατά τις θερμές ώρες της ημέρας και ανακουφίζοντας το αμπέλι. Αυτό το φυσικό «στρες» στο φυτό είναι που τελικά δίνει οίνους πολύ υψηλής ποιότητας, που χαρακτηρίζονται από την υψηλή οξύτητα και την «ορυκτή» γεύση.
ΠΟΙΚΙΛΙΑΚΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ
Ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία του αμπελώνα της Σαντορίνης είναι ο ποικιλιακός της πλούτος, καθώς η καταγωγή των συνολικά 24 ποικιλιών που είναι καταγεγραμμένες ως γηγενείς χάνεται στα βάθη των αιώνων.
Βασική ποικιλία του αμπελώνα είναι το Ασύρτικο, καθώς συναντάται σε ποσοστό 90% ανάμεσα στις λευκές ποικιλίες, ενώ όλες οι λευκές μαζί, καλύπτουν το 80% του αμπελώνα του νησιού. Δύο ακόμα βασικές λευκές ποικιλίες του αμπελώνα είναι το Αθήρι και το Αιδάνι.
Από τις ερυθρές ποικιλίες η Μανδηλαριά είναι η πιο διαδεδομένη στον αμπελώνα της Σαντορίνης, ενώ ξεχωριστή αναφορά αξίζει να γίνει και στην ποικιλία Μαυροτράγανο που κόντευε να εξαφανιστεί μέχρι που το 2008 όποτε και έγινε μια συντονισμένη προσπάθεια για τη διάσωσή της.
